«Τα παιδιά κοντά στην τέχνη»

Μπορούν χώροι, όπως οι ιδιωτικές γκαλερί, να αποτελέσουν το κατάλληλο περιβάλλον για να γνωρίσουν τα παιδιά την τέχνη;

Μετά την ολοκλήρωση των εκπαιδευτικών δράσεων στην γκαλερί μας η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι ένα μεγάλο ΝΑΙ. Σε συνεργασία με την Πόπη Γεωργοπούλου, μουσειολόγο και μουσειοπαιδαγωγό, με πείρα στον σχεδιασμό και την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για μουσεία και χώρους πολιτισμού, διοργανώσαμε τα τελευταία δύο χρόνια, δύο Κύκλους Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, για παιδιά ηλικίας από 6 έως 11 ετών, οι οποίοι πραγματοποιήθηκαν στο χώρο του Εικαστικού Κύκλου Sianti.

Στόχος των προγραμμάτων αποτέλεσε η εξοικείωση και η πολυαισθητηριακή αλληλεπίδραση των παιδιών με το έργο παλιότερων αλλά και σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών. Βασικό μέλημα μας ήταν τα παιδιά να κατανοήσουν την ιδιαιτερότητα του χώρου μιας γκαλερί, που αποτελεί τον δεύτερο σημαντικό χώρο για τον καλλιτέχνη, μετά το εργαστήριό του, αλλά και το διαμεσολαβητικό κρίκο ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το ευρύ κοινό. Με αφορμή την συλλογή των έργων της γκαλερί και οπτικά, απτικά και ηχητικά ερεθίσματα αλλά και με την φυσική παρουσία καλλιτεχνών (όταν αυτό ήταν δυνατό) τα παιδιά μυήθηκαν στον κόσμο της τέχνης, μελέτησαν τα έργα των καλλιτεχνών από τα οποία εμπνεύστηκαν και δημιούργησαν τα δικά τους μοναδικά έργα!

Το 2018 ξεκινά ο πρώτος κύκλος εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο επίκεντρο του οποίου βρέθηκαν τρία σχήματα. Ο Kύκλος, το Tετράγωνο και το Tρίγωνο έννοιες ξεκάθαρες στην παιδική αντίληψη, έγιναν το όχημα-αφορμή για ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο της τέχνη. Φόρμα και χρώμα, αποτέλεσαν τα βασικά συστατικά της ζωγραφικής.

Η λογική των τριών πρώτων εκπαιδευτικών προγραμμάτων ήταν τα παιδιά να δουν πέρα από τα σύνορα της λογικής, χρησιμοποιώντας και ενεργοποιώντας τη φαντασία τους να ανακαλύψουν κύκλους, να δημιουργήσουν δικούς τους και να έρθουν όσο πιο κοντά γίνεται στη θεωρητική προέκταση ενός σχήματος.

– “Ο κύκλος με το μαρκαδόρο” πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 24 Μαρτίου 2018 με σκοπό την ανακάλυψη του σχήματος του κύκλου σε έργα τέχνης αλλά και η παραγωγή ενός έργου τέχνης των παιδιών σε σχήμα κύκλο. Κατά την διάρκεια του προγράμματος, τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν με την ζωγράφο Μίνα Παπαθεοδώρου Βαλυράκη και να μοιραστούν μαζί της τις σκέψεις και τις παρατηρήσεις τους με φόντο τα έργα της έκθεσης: “Women bridging worlds”.

– Κατά την διάρκεια της δεύτερης εκπαιδευτικής συνάντησης, με τίτλο “Φανταστικά Τετράγωνα”, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 21 Απριλίου 2018, τα παιδιά μελέτησαν το τετράγωνο ως έννοια και ως σχήμα εντός και εκτός των έργων τέχνης. Έψαξαν σχήματα μέσα σε πίνακες και γλυπτά, εξερεύνησαν τη δική τους θέση σε σχέση με το σχήμα και στοχάστηκαν πάνω στην ευρύτερη έννοια του τετραγώνου μέσα από απλές και διαδραστικές διαδικασίες. Αυτή την φορά οι μικροί μας φίλοι είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν με τον καλλιτέχνη Δημήτρη Βλάσση και να περιηγηθούν στην έκθεση του “…όταν ξυπνά του σώματος η μνήμη…”.

– Στο τρίτο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με τίτλο “Πολύχρωμα Τρίγωνα”, τα παιδιά παρατήρησαν την έννοια του τριγώνου μέσα από σημαντικούς σύγχρονους Έλληνες εικαστικούς ενώ ταυτόχρονα ήρθαν σε επαφή με το φαινόμενο της ανάλυσης του φωτός. Κατά την διάρκεια του προγράμματος, συνάντησαν τον ζωγράφο Κώστα Σπυριούνη ο οποίος τους ξενάγησε στην έκθεση του “Σε μακρυνό ορίζοντα” απαντώντας στις απορίες τους, γύρω από τα ζωγραφικά του έργα.

Έχοντας ξεκινήσει με την τριλογία των σχημάτων (κύκλος-τρίγωνο-τετράγωνο), τέσσερις νέες έννοιες και αντίστοιχες τεχνικές έγιναν το φετινό όχημα για νέα ταξίδια στην τέχνη, με στόχο τη γνωριμία και την εξοικείωση των παιδιών με μορφές έκφρασης. Τα έργα που βρίσκονταν στον χώρο της γκαλερί αξιοποιήθηκαν δημιουργώντας προβληματισμό και έμπνευση.

Αυτή τη χρονιά η αναζήτησή μας έκανε ένα βήμα παραπέρα. Εξετάζοντας τη γνωστική και συναισθηματική πρόοδο των παιδιών, δηλαδή το ποιες γνώσεις αποκομίζουν τα παιδιά μετά την παρακολούθηση κάθε προγράμματος αλλά και τα αν απολαμβάνουν τη συμμετοχή τους στα προγράμματα, τα αποτελέσματα αξιοποιήθηκαν για την συνεχόμενη βελτίωση της παρεχόμενης εμπειρίας.

– Το Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2019, οι μικροί μας φίλοι μέσα από το πρόγραμμα «Αποδομώ και Αναδομώ: Η τεχνική του κολάζ», μυήθηκαν στην τεχνική του κολάζ και το αποτέλεσμα ήταν μοναδικό.

– Το Σάββατο 30 Μαρτίου 2019, τα παιδιά παρακολούθησαν το πρόγραμμα «Αγγίζω-αισθάνομαι-πλάθω: Η γλυπτική με πηλό». Τροχοί, σφαίρες, αντένες, μηχανές…σαν τρόπαια συνέθεσαν τον εικαστικό κόσμο μνήμης του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη. Τα παιδιά ψηλάφισαν τις φόρμες για να ανακαλύψουν τις δικές τους εικόνες και με εργαλείο τον πηλό έδωσαν μορφή στις εικόνες και τις μνήμες τους δημιουργώντας τα δικά τους γλυπτά.

– Το Σάββατο 4 Απριλίου 2019, κατά την διάρκεια του προγράμματος «Ορατό-μη ορατό, χρώματα και υπαινιγμοί: Η ζωγραφική με νερομπογιές», τα παιδιά εμπνεύστηκαν από τα χαρακτικά έργα των σπουδαιότερων Ελλήνων καλλιτεχνών (Έκθεση: «Ομαδικό Πορτραίτο – Οι καλλιτέχνες της καρδιάς μας») και με όχημα τις νερομπογιές αποτύπωσαν στο χαρτί τις δικές τους εικόνες.

– Το Σάββατο 1 Ιουνίου 2019 ο δεύτερος Κύκλος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων ολοκληρώθηκε με το πρόγραμμα «Συνθέτω κι ονειρεύομαι: Η μεικτή τεχνική». Τα παιδιά ελευθέρωσαν τη σκέψη τους, ανέτρεξαν σε όλα όσα έμαθαν, είδαν και αισθάνθηκαν στις συναντήσεις τους στην γκαλερί και δημιουργήσουν την … “υπόσχεσή τους
για του χρόνου”!

Δύο ακόμα εκπαιδευτικές δράσεις…

Παράλληλα με τους κύκλους εκπαιδευτικών προγραμμάτων πραγματοποιήθηκαν δυο ακόμα εκπαιδευτικές συναντήσεις.

Κατά την διάρκεια της έκθεσης Έργων Τέχνης «HE(ART)», η οποία διοργανώθηκε σε συνεργασία με τον ζωγράφο Θανάση Λάλα, στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Καρδιάς (29 Σεπτεμβρίου) της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Παχυσαρκίας (11 Οκτωβρίου), με σκοπό την ενίσχυση του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με Καρκίνο «Ελπίδα», πραγματοποιήθηκε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Τα χρώματα της καρδιάς”. Το Σάββατο 13 Οκτωβρίου, τα παιδιά περιηγήθηκαν στην έκθεση, παρατήρησαν τα χρώματα αλλά και τον τρόπο που τα χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης. Με την πολύτιμη βοήθεια του Θ. Λάλα χρωμάτισαν τις προσωπικές τους ιστορίες σε ένα μεγάλο χαρτί, όπου όλοι συμμετείχαν ζωγραφίζοντας μια καρδιά από χρώματα…

– Το Σάββατο, 1 Δεκεμβρίου 2018, στο πλαίσιο της έκθεσης «ΚΥΚΛΑΔΕΣ» του Δημοσθένη Κοκκινίδη, ο Εικαστικός Κύκλος Sianti σε συνεργασία με την Νικολέτα Ξυδέα, Αρχαιολόγο “ΜΑ Μουσειολόγο/Μουσειοπαιδαγωγό πραγματοποίησε ένα ειδικά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με τίτλο «Χρώματα, καμβάδες: ταξίδι στις Κυκλάδες». Μια πολύχρωμη περιήγηση στα νησιά των Κυκλάδων και στα νέα έργα του μεγάλου ζωγράφου περίμενε τους μικρούς μας φίλους.

‘’Όταν, ως θεατές, κατανοούμε τις προσπάθειες του καλλιτέχνη, αναδημιουργούμε τη διαδικασία της αυτό-ανακάλυψης, συνεπώς γινόμαστε κι εμείς καλλιτέχνες.’’

Freeland, S. ‘‘Μα είναι αυτό τέχνη;’’, εκδ Πλέθρον, Αθήνα, 2005

Κλείνοντας με επιτυχία τους δύο πρώτους Κύκλους Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και συνεχίζοντας να επιδιώκουμε την καλλιέργεια της καλλιτεχνικής ευαισθητοποίησης των νεότερων γενεών, μαζί με την Πόπη Γεωργοπούλου ξεκινάμε τις πυρετώδεις προετοιμασίες για τα επόμενα εκπαιδευτικά ταξίδια στον μαγικό κόσμο της τέχνης. Νέες καλλιτεχνικές περιπέτειες περιμένουν από τον ερχόμενο Οκτώβρη, τους μικρούς αλλά και μεγάλους φίλους μας στον Εικαστικό Κύκλο Sianti.