10 μυθιστορήματα για την τέχνη που δε θα σας απογοητεύσουν
Κάθε έργο τέχνης λέει μια ιστορία. Φτιάξτε μια κούπα τσάι, βρείτε μια ωραία θέση στον καναπέ και προετοιμαστείτε για τα 10 καλύτερα μυθιστορήματα εμπνευσμένα από την τέχνη, τους καλλιτέχνες και τα έργα.
1. Πως να είσαι δυο, Ali Smith (2014)
Ali Smith είδε για πρώτη φορά τον αλληγορικό “Μήνα του Μαρτίου” (περίπου 1446) από τον Ιταλό ζωγράφο Francesco del Cossa του 15ου αιώνα, ενώ κοιτούσε ένα περιοδικό τέχνης κάποιο πρωινό. Αυτή η τυχαία συνάντηση ενέπνευσε ένα ταξίδι στη Φερράρα της Ιταλίας για να δει την τοιχογραφία και τελικά οδήγησε στο επόμενο μυθιστόρημα της. Όσον αφορά τόσο το θέμα όσο και τη δομή, η συνάντηση του αναγνώστη με τους δύο πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος – Francesco και την έφηβη, Τζορτζ – αφήνεται στην τύχη. Δύο διαφορετικές εκδόσεις του βιβλίου δημοσιεύθηκαν ταυτόχρονα, η μία ξεκινά με την ιστορία της Τζώρτζ και η άλλη με του Francesco. Για την Smith, αυτή είναι επίσης η δύναμη της τοιχογραφίας: πολλές διαστρωματώσεις, ταυτόχρονα.
2. Άνδρας με κόκκινο μανδύα, Julian Barnes (2019)
Ο ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟΣ ΜΕ BOOKER JULIAN BARNES ΜΑΣ ΞΕΝΑΓΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΤΗΣ ΜΠΕΛ ΕΠΟΚ. Το καλοκαίρι του 1885, τρεις Γάλλοι κατέφτασαν στο Λονδίνο για ψώνια. Ο ένας ήταν πρίγκιπας, ο άλλος κόμης και ο τρίτος ένας κοινός θνητός με ιταλικό όνομα, που πριν από τέσσερα χρόνια είχε αποθανατιστεί σε ένα από τα πιο σπουδαία πορτρέτα του Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ. Αυτός ο κοινός θνητός ήταν ο Σαμιέλ Πότσι, γιατρός, πρωτοπόρος γυναικολόγος και ελεύθερο πνεύμα – ένας λογικός επιστήμονας με μια διαβόητα περίπλοκη προσωπική ζωή. Φόντο της ζωής του, η παρισινή Μπελ Επόκ. Η όμορφη εποχή της λάμψης και της ευχαρίστησης συχνότερα έδειχνε την άσχημη πλευρά της: υστερική, ναρκισσιστική, χλιδάτη και βίαιη, μια εποχή αχαλίνωτης προκατάληψης και νατιβισμού, που έχει περισσότερες ομοιότητες με τη δική μας εποχή απ’ όσο θα φανταζόμασταν. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
“Μια απολαυστική αναγνωστική εμπειρία από κάθε άποψη. Ο Barnes γράφει με χάρη και χιούμορ, εξετάζει τα κίνητρα των ηρώων του με τη φαντασία του μυθιστοριογράφου αλλά και τον σκεπτικισμό του ιστορικού, εξάγοντας αξιομνημόνευτους συσχετισμούς -που ενισχύονται από την επιδέξια μετάφρασή του- από γράμματα, ημερολόγια και σατιρικά κείμενα σε εφημερίδες… Ο Barnes επιτυγχάνει απόλυτα σε αυτό του το εγχείρημα”. (NEW YORK TIMES BOOK REVIEW)
3. What I Loved, Siri Hustvedt (2003)
Για τους κριτικούς το βιβλίο ομολογεί την ευφυΐα της συγγραφέως του, της αμερικανίδας Siri Hustvedt. Ξεκινώντας από τη Νέα Υόρκη Ξεκινώντας από τον κόσμο της τέχνης της Νέας Υόρκης στη δεκαετία του 1970, το μυθιστόρημα διερευνά τη φιλία μεταξύ του ιστορικού τέχνης Leo Hertzberg και του καλλιτέχνη Bill Wechsler, του οποίου το έργο τέχνης «Leo» ανακαλύπτει σε μια γκαλερί SoHo. Η Hustvedt διοχετεύει την αναλυτική προσέγγιση του Hertzberg στο θέμα καθώς προσεγγίζει και εξερευνεί τα ψυχολογικά αποτελέσματα της αγάπης, του πένθους και της υστερίας.
Το μυθιστόρημα της Hustvedt, «The Blazing World» διεξάγει ένα διαφορετικό είδος πειράματος στο οποίο η συγγραφέας αντιμετωπίζει τη μισογυνία στον κόσμο της τέχνης μέσω φανταστικών, αρχειακών λογαριασμών μιας εξοργισμένης καλλιτέχνιδος, της οποίας η τέχνη βρίσκει επιτυχία μόνο με τα ονόματα των ανδρών συναδέλφων της.
4. The Folding Star, Alan Hollinghurst (1994)
Στο The Folding Star ο πρωταγωνιστής μας, Edwards Manners, είναι ένας απογοητευμένος δάσκαλος γλωσσών που βρέθηκε στη Φλάνδρα να διδάσκει αγγλικά. Η εμμονή του με την ομορφιά, μεταμφιεσμένη ως ρομαντική αγάπη, αντικατοπτρίζει εκείνη του καλλιτέχνη Edgar Orst (ένα «πάντρεμα» μεταξύ του Fernand Khnopff και του James Ensor). Ωστόσο, η επιθυμία τους συνδέεται με την απώλεια, και η εξαφάνιση των αγαπημένων τους μας επαναφέρει επανειλημμένα στη θάλασσα και την παραλία της βελγικής πόλης Οστάνδη.
Ο Hollinghurst επιστρέφει στη μελαγχολική παραλία της Οστάνδης σε ένα άρθρο για το Léon Spilliaert για το RA Magazine, έναν άλλο Βέλγο καλλιτέχνη του οποίου οι έρημοι συμβολιστικοί πίνακες αποτελούν αντικείμενο έκθεσης της Royal Academy.
5. The Lady and the Unicorn, Tracy Chevalier (2004)
Γνωστή για το μπεστ-σελερ της εμπνευσμένο από τον πίνακα του Johannes Verneer «Το κορίτσι με το σκουλαρίκι». Εδώ η συγγραφέας επιστρέφει στον ευγενικό κόσμο του Παρισιού και τον Βρυξελλών στα μέσα του 15 ου αιώνα. Εμπνευσμένη από τη διάσημη σειρά με τις έξι ταπετσαρίες που τώρα κρέμονται στο Musée national du Moyen Age στο Παρίσι, το μυθιστόρημα ανοίγει θέματα για την επιθυμία και το συμβολισμό μέσα από τη φανταστική ιστορία της δημιουργίας τους.
Η χειροτεχνία είναι ένα επαναλαμβανόμενο χαρακτηριστικό στο έργο της Chevalier, από το πάπλωμα στο The Last Runaway το 2013 (μια μορφή τέχνης για την οποία έχει γράψει για το περιοδικό RA) έως το κέντημα στο τελευταίο της μυθιστόρημα, A Single Thread (2019). Thread (2019).
6. The Goldfinch, Donna Tartt (2013)
Ένας από τους πιο υποσχόμενους μαθητές του Rembrandt, ο Carel Fabritius, πέθανε στο “Delft Thunderclap” του 1654, μια φρικτή έκρηξη πυρίτιδας που κατέστρεψε επίσης το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του. Το Goldfinch ήταν ένας από τους δώδεκα περίπου πίνακες που επέζησαν. Σε αυτό το μυθιστόρημα της αμερικανίδας συγγραφέως Donna Tartt, ο πίνακας, ο πρωταγωνιστής Theodore Decker και η μητέρα του πιάστηκαν σε μια άλλη έκρηξη στο The Met. Η μητέρα του πεθαίνει, αλλά ο Θεόδωρος μεταφέρει τον πίνακα από τα συντρίμμια. Καθώς αγωνίζεται στα διάφορα στάδια της ζωής, ο πίνακας παραμένει μαζί του. μια υπενθύμιση της μητέρας του και «η ιστορία των ανθρώπων που έχουν αγαπήσει όμορφα πράγματα».
7. Never Anyone But You, Rupert Thomson (2018)
Η αληθινή ιστορία του 19 ου αιώνα με τους γάλλους καλλιτέχνες Claude Cahun και Marcel Moore έχει από καιρό κερδίσει το να γίνει μυθιστόρημα. Γεννημένοι με τα πραγματικά ονόματα Lucie Schwob και Suzanne Malherbe, το ζευγάρι γνωρίζεται στη σχολή τέχνης και γίνονται εραστές. Για να μπερδευτούν κι άλλο τα πράγματα, η χήρα μητέρα της παντρεύεται τον χωρισμένο πατέρα του Schwob, και οι καλλιτέχνες μετακομίζουν στο Παρίσι. Εκεί, αψηφούν τις προσδοκίες των φύλων μέσω του θεάτρου, της ποίησης, της φωτογραφίας και της γλυπτικής τους στην παρισινή σουρεαλιστική σκηνή. Τέλος, εγκαθίστανται στο Τζέρσεϋ όπου εκστρατεύονται κρυφά ενάντια στη ναζιστική κατοχή. Πρόκειται για μια συναρπαστική ιστορία αγάπης και αντίστασης, την οποία λέει ο Rupert Thomson με σεβασμό στο εντυπωσιακό, περίεργο έργο τέχνης των συνεργατών, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών του Cahun με κοστούμια για τα διαφορετικά φύλα.
8. The Masterpiece, Emile Zola (1886)
«Αγαπητέ μου Émile, μόλις έλαβα το Αριστούργημα που είχες την καλοσύνη να μου στείλεις»
Έτσι ξεκινάει ένα από τα τελευταία γράμματα του γάλλου καλλιτέχνη Paul Cézanne to 1866 στον παιδικό του φίλο και πετυχημένο συγγραφέα Emile Zola. Ενώ η θεωρία ότι το μυθιστόρημα έληξε τη φιλία τους έχει απορριφθεί, η γραμμή μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας θολώνει πολύ εύκολα μεταξύ του ταλαντούχου βασανισμένου πρωταγωνιστή Claude Lantier και του Cezanne που απορρίφθηκε από το κοινό και τα Γαλλικά Σαλόνια. Το «Αριστούργημα» είναι μια κλασσική ιστορία του καλλιτέχνη ως τρελού, ένας χαρακτηρισμός που έχει βαρύνει και λαμπερά την ιστορία της τέχνης από τον 19ο αιώνα.
9. Mr Mac and Me, Esther Freud (2014)
To 1914 o Charles Rennie Mackintosh — αρχιτέκτονας, ζωγράφος με νερομπογιές και μέλος της «Glasgow Four» από την Σκωτία — μετακόμισε στο χωριό Walberswick στην ακτή Suffolk με τη γυναίκα του, καλλιτέχνιδα Margaret MacDonald. Κάπως ύποπτος ανάμεσα στους άλλους ψαράδες, ο Mackintosh θεωρήθηκε ύποπτος για γερμανός κατάσκοπος και συνελήφθη το 1915.
Ο Esther Freud συνδυάζει την παράξενη ιστορία σε μεταγενέστερο χρόνο από του Mackintosh με έναν προβληματισμό για την καθοδήγηση και τη δημιουργικότητα μέσα από τα μάτια ενός καλλιτέχνη 11χρονου του Thomas Maggs.
10. Girl Reading, Katie Ward (2011)
Σταθείτε σε οποιαδήποτε γκαλερί και ίσως αναρωτηθείτε για την ιστορία πίσω από ένα πορτρέτο. Οι σκέψεις αυτού που ποζάρει, η σχέση του με τον καλλιτέχνη – είτε πρόκειται για οικονομική, φιλική ή τυχαία – όλα αυτά αφήνονται συχνά στον θεατή να τα αποκρυπτογραφήσει ή να τα εφεύρει. Στο πρώτο της μυθιστόρημα, «Girl Reading», η αγγλίδα συγγραφέας Katie Ward συμπληρώνει τις ιστορίες επτά τέτοιων πορτρέτων, που όλα αναπαριστούν γυναίκες που διαβάζουν – από τη Σιένα του 14ου αιώνα έως την Angelica Kauffman, ακόμη και μια εικόνα που δημιουργήθηκε στο εγγύς μέλλον. Το εύρος των ιστορικών ρυθμίσεων και η προσεκτική έρευνα απαντώνται μαζί κάτω από το μεγάλο ερώτημα, «τι σημαίνει να διαβάσετε ένα πορτρέτο μιας γυναίκας που διαβάζει;»
Τα βιβλία αυτά έλαβαν τις καλύτερες κριτικές παγκοσμίως! Εσάς ποιο σας τράβηξε το ενδιαφέρον; Με ποιο λέτε να ξεκινήσετε; Περιμένουμε τα σχόλια σας και τις εντυπώσεις σας. Ευχόμαστε να βοηθάμε στο να περάσετε ποιοτικό χρόνο στο σπίτι και να ταξιδέψετε για λίγο στον κόσμο της τέχνης μέσω ενός βιβλίου!
Το Πρωτότυπο Άρθρο δημοσιεύτηκε στις 15 Μαΐου 2020 από την Connie Sjödin
