Προτάσεις για καλοκαιρινά αναγνώσματα
Με τις βιογραφίες συνομιλούμε!
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Λίντε Ζάλμπερ
ΤΙΤΛΟΣ: Φρίντα Κάλο. Η ζωή μιας αδάμαστης γυναίκας
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Σίσσυ Παπαδάκη
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: Μελάνι
Όταν παίρνει κανείς στα χέρια του μια βιογραφία, σε μεγάλο βαθμό συμβαίνει γιατί γνωρίζει λίγα για το πρόσωπο κι αναζητά κι άλλα. Οι λάτρεις της τέχνης για τη Frida Kahlo ξέρουμε ίσως τόσα όσα έφτασαν στ’ αφτιά και τα μάτια μας είτε μέσω της ταινίας για τη – σχεδόν – δυσβάσταχτη ζωή της με τον Diego Rivera ή την ελεύθερη απόλυτα καλλιτεχνική ύπαρξη της. Τι ξέρουμε όμως για τους πόνους, τους φόβους, τα απόλυτα συναισθήματα και την οδύνη της ζωής της; Λίγα ή τίποτα! Η Λίντε Ζάλμπερ, διδάκτωρ ψυχολογίας και ψυχοθεραπεύτρια μελέτησε όλη της τη ζωή τη σχέση ανάμεσα στη ζωή του καλλιτέχνη και το έργο του. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζει την «αδάμαστη» Frida σε σχέση πάντα με την καλλιτεχνική της παραγωγή ανά τα χρόνια, έχοντας ως σταθμούς τα μεγάλα γεγονότα της ζωής της ζωγράφου. Η λαχτάρα για ζωή, η πρωτοποριακή της τέχνη, οι θυελλώδεις σχέσεις της παρουσιάζονται σε εμάς σαν μυθιστόρημα. Συμπυκνωμένα τα 47 χρόνια ζωής της. Μια Φρίντα που αξίζει να γνωρίσεις μέσα σε αυτές τις σελίδες.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
«Θα ήθελα» γράφει η σαραντάχρονη ζωγράφος, εκφράζοντας τη λαχτάρα της για μια κανονική ζωή, «να μπορώ να κάνω ό,τι μου αρέσει καλυπτόμενη από ένα πέπλο «παραφροσύνης». Τότε: θα ασχολιόμουν, όλη τη μέρα, με τα λουλούδια, θα ζωγράφιζα τον πόνο, την αγάπη και την τρυφερότητα, θα έσκαγα στα γέλια με τις βλακείες των άλλων κι όσοι θα έλεγαν «Την καημένη! Είναι παλαβή!» (Κυρίως, όμως, θα γελούσα με τη δική μου βλακεία.) Θα έφτιαχνα έναν δικό μου κόσμο, που όσο ζούσα θα ήταν σε αρμονία με όλους τους άλλους κόσμους. Η κάθε μέρα, ώρα, στιγμή μου θα μου άνηκαν και θα άνηκαν και σε όλους – η τρέλα μου δεν θα εκφραζόταν σαν απόδραση προς τη «δουλειά»…»
Υ.Γ. Στον Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας μια εκπομπή με αποσπάσματα από το βιβλίο με την ηθοποιό Mania Papadimitriou να αυτοβιογραφείται ως Φρίντα Κάλο.
Σημειώσεις για τη μοντέρνα τέχνη!
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Paul Klee
ΤΙΤΛΟΣ: Για τη μοντέρνα τέχνη
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Δημοσθένης Κούρτοβικ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: Κάλβος
Στον πρόλογο του βιβλίου, τον οποίο υπογράφει ο Herbert Read, εξηγεί ήδη απλά και λιτά τα όσα σύνθετα ακολουθούν. Οι σημειώσεις του Klee είναι «προϊόν βαθιού στοχασμού γύρω από τα προβλήματα της τέχνης». Γράφονται όσο ο Paul Klee είναι δάσκαλος στη σχολή του Bauhaus και μελετά την τέχνη τη δική του και των μαθητών του. Μέσα στις σημειώσεις του αναζητά αυτό που συμβαίνει στο νου του καλλιτέχνη, στο πως και γιατί επιλέγει ένα υλικό ή μια διάσταση. Τι είναι απαράβατο στη δημιουργία και τι μπορεί ελεύθερα να διαμορφωθεί από τον δημιουργό. Μάλιστα, ο Read μας προμηνύει στον πρόλογο ότι ο Klee είχε καταλήξει στο εξής «Uns trägt kein Volk» («Η τελική πηγή της δύναμης του καλλιτέχνη βρίσκεται στην κοινωνία, κι αυτό ακριβώς λείπει απ’ τον μοντέρνο καλλιτέχνη.») Οι σημαντικές αυτές σημειώσεις τέλος-τέλος μας μαθαίνουν πόσο αυθαίρετη και βαθιά οργανωμένη ταυτόχρονα είναι ή θα έπρεπε να είναι η μοντέρνα ζωγραφική. Ένα σχεδόν φιλοσοφικό ταξίδι από έναν ακόμα Μεγάλο Δημιουργό και Δάσκαλο.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Ο μύθος για τον παιδιάστικο χαρακτήρα του σχεδίου μου πρέπει να προήλθε από εκείνες τις γραμμικές συνθέσεις μου, όπου προσπάθησα να συνδυάσω μια συγκεκριμένη εικόνα, ας πούμε ενός ανθρώπου, με την καθαρή αναπαράσταση του γραμμικού στοιχείου. Αν ήθελα να παρουσιάσω τον άνθρωπο «όπως είναι», τότε θα έπρεπε να χρησιμοποιήσω ένα τόσο χαώδες σύμφυρμα γραμμών ώστε δεν θα μπορούσε να γίνει λόγος για καθαρή στοιχειακή αναπαράσταση. Το αποτέλεσμα θα ήταν ασάφεια σε βαθμό που να κάνει αγνώριστο το αντικείμενο. Κι οπωσδήποτε, δεν θέλω ν’ αναπαραστήσω τον άνθρωπο όπως είναι, αλλά μονάχα όπως θα μπορούσε να είναι. Κι έτσι, θα μπορούσα να καταλήξω σ’ ένα ευτυχή συνδυασμό ανάμεσα στην κοσμοαντίληψή μου και την καθαρά καλλιτεχνική κατασκευή.