Μοντέρνα Έργα Τέχνης που υμνούν τον Έρωτα
Toulouse Lautrec-Στο κρεβάτι: Το φιλί (1892)
Ο Henri de Toulouse-Lautrec στο συγκεκριμένο πίνακα αποτυπώνει ένα παθιασμένο φιλί μεταξύ δύο ομόφυλων εραστών που αγκαλιάζονται στο κρεβάτι ενός οίκου ανοχής. Χτυπώντας έτσι ταυτόχρονα δυο κοινωνικά στερεότυπα, την ομοφυλοφιλία και την πορνεία. Ο πίνακας, ενώ δεν ξεφεύγει από τη βασική θεματογραφία του ζωγράφου, ξεχωρίζει για το τρυφερό συναίσθημα που αναδύει. Λέγεται πως ο ίδιος ο Λωτρέκ γι’ αυτό τον πίνακα είχε δηλώσει «Είναι καλύτερος από οποιονδήποτε όμοιο έχω δημιουργήσει. Είναι η επιτομή της σαρκικής απόλαυσης.» Ο Λωτρέκ απεικονίζοντας στα τέλη του 19 ου αιώνα την ερωτική διάθεση του Παρισιού προκαλώντας τα ήθη της εποχής χαρίζει σε εμάς σήμερα τεκμήρια της κοινωνικής ζωής της περιόδου.
Paul Cezanne-Εφτά Λουόμενοι (1898–1905)
Οι εφτά λουόμενοι που εκτέθηκαν το 1906 για πρώτη φορά απεικονίζει τις φιγούρες γυμνών ανδρών – παρότι κάποιοι αποδίδονται με ανδρόγυνο ύφος. Είναι ο μεγαλύτερος από τη σειρά με λουόμενους του Cezanne και βρίσκεται στο Philadelphia Museum of Art. Δούλευε εφτά χρόνια πάνω σε αυτό τον πίνακα και έμεινε ατελείωτος λόγω θανάτου του καλλιτέχνη. Οι τρόποι με τους οποίους έπαιξε με την κλασσική αναπαράσταση του σώματος και η σχέση ανάμεσα στο βλέμμα του θεατή με τη γύμνια, δημιουργούν μια οριακά ερωτική αισθητική.
Gustav Klimt-Το φιλί, 1907, Belvedere Museum
Σε αυτό το εμβληματικό έργο, οι δυο εραστές είναι τυλιγμένοι ο ένας με τον άλλον (τα πρόσωπα αλληλοκαλύπτονται, τα χέρια κλειδώνουν) που σχεδόν γίνονται ένα. Ο διάσημος Αυστριακός Συμβολιστής εμπλουτίζει τη φυσική και συναισθηματική οικειότητα, σπρώχνοντας τον έαν πάνω στον άλλο με ένα χρυσό πέπλο. Επιπλέον, τα μοτίβα των χιτώνων τους ενώνονται στο ύψος της μέσης και των καρπών, σαν τα σώματα τους να γίνονται ένα. Όπως συμβαίνει στα έργα του Klimt, ο ρεαλισμός των εκφράσεων στα πρόσωπα μας οδηγεί στην ευτυχία. Η αγάπη τους βρίσκεται έξω από τον κόσμο, κάπου ουράνια. Η αίσθηση του πως νιώθουν οι εραστές, όταν ενώνονται μαζί σε ένα φιλί, ενώ ο κόσμος γύρω τους διαλύεται με μια λάμψη. Κάποιοι ιστορικοί λένε πως το ζευγάρι είναι ο ίδιος ο Klimt και η μακροχρόνια σύντροφος του Emilie Floge, ο τελευταίος άνθρωπος που φώναξε πριν πεθάνει το 1918.
Pablo Picasso-Οι δεσποινίδες της Αβινιόν (1907)
Ένα πριμιτιβιστικό έργο του Πικάσο που έχει θαυμαστεί ιδιαίτερα. Απεικονίζει πέντε γυμνές κοπέλες για τις οποίες η ιστορία λέει ότι ήταν πόρνες σε κάποιο οίκο ανοχής στη Βαρκελώνη. Μια κυβιστική εκδοχή της ερωτικής τέχνης, όπου οι κοπέλες καθηλώνουν τον θεατή όχι τόσο με τα γυμνά τους σώματα, όσο με τα αμείλικτα βλέμματά τους.
Gustav Klimt – Frau bei der Selbstbefriedigung (1913)
“O Klimt, ο γνωστός αυστριακός ζωγράφος του συμβολισμού με την έφεση στους επιχρυσωμένους καμβάδες, μας έδωσε υπερδιάσημα έργα όπως «Το φιλί» και το πορτραίτο της Adele Bloch-Bauer I. Ενώ αυτές οι εικόνες – για να μην αναφέρουμε τις δεκάδες γυμνές φιγούρες που κατοικούν σε άλλους πίνακες του- αποπνέουν αισθησιασμό, δεν υπάρχει τίποτα πιο ερωτικό στη δουλειά του από το συγκεκριμένο έργο, τον «Αυνανισμό»”
Egon Schiele – Φιλία (1913)
Σε αυτό το έργο του Σίλε, σαν σε αντίδραση ή σε απόλυτη συμφωνία με τον τίτλο διακρίνεται ένας υποβόσκων ερωτισμός. Απεικονίζει δυο γυμνά σώματα που αγκαλιάζονται. Όλο το έργο έχει την υπογραφή του Σίλε, αφού ο θεατής παρατηρεί τις χαρακτηριστικές στρεβλές γραμμές και μορφές που πάντα εκείνος σχεδίαζε.
Marc Chagall – Γενέθλια (1915)
Η αγάπη τους ανυψώνει, έτσι ώστε τα πόδια τους μόλις που αγγίζουν το έδαφος. Σκύβει κάτω σαν κομήτης ή άγγελος για
να τη φιλήσει. Ο Chagall σύντομα θα παντρευτεί την έφηβη Μπέλα, την αγαπημένη του μούσα, και έτσι ξεκινά η βαρύτητα να παύει να υπάρχει στη σχέση τους. Αυτό είναι ένα όραμα της άγριας και αισθησιακής αγάπης, αλλά και της υπερβατικής λατρείας. Το δωμάτιο με το σάλι στον τοίχο είναι ένα είδος ιερού. Ο Chagall έγραψε για τη μελλοντική του σύζυγο: «Είχα μόνο να ανοίξω το παράθυρό μου και ο μπλε αέρας, η αγάπη και τα λουλούδια μπήκαν μαζί της».
Rene Magritte-Οι εραστές (1928)
Meret Oppenheim – Αντικείμενο (1936)
Το φλυτζάνι της Oppenheim θεωρείται ως ένα από τα πιο διάσημα ερωτικά έργα τέχνης του 20 ου αιώνα. «Η γούνινη κούπα έχει κατακτήσει τον ‘τίτλο’ του πιο ερωτικού έργου τέχνης. Ενώ άλλοι καλλιτέχνες του σουρρεαλιστικού κινήματος διερευνούσαν τη νεύρωση και την παράνοια, η Oppenheim δημιουργεί ένα άκρως ερωτικό γλυπτό». Το έργο ενεργοποιεί στο θεατή εκτός από την όραση και την αίσθηση της αφής. Μπορεί κανείς να φανταστεί την ποιότητα της γούνας και το τελικό σχήμα του φλιτζανιού. Το κουταλάκι που είναι μέρος του έργου ολοκληρώνει την εικόνα αρσενικού-θηλυκού.
Frida Kahlo – Αυτοπροσωπογραφία σαν μια Τιχουάνα (1943)
Αυτό το διπλό πορτραίτο ξεκίνησε αργά το καλοκαίρι του 1940, μετά το διαζύγιο του ζευγαριού. Όπως συμβαίνει συχνά, η Kahlo κάνει τη μεταφορά, ιστορία. Ο Diego είναι στο μυαλό της, σφραγισμένος στο μυαλό της, κλειδωμένος μέσα στο μυαλό της παρά την όλη αγωνία της για τις εξωσυζυγικές του σχέσεις. Δε μπορούσε να σταματήσει να τον σκέφτεται. Φοράει ένα παραδοσιακό μεξικάνικο κοστούμι που άρεσε σε εκείνον και στέμμα από φύλλα που μοιάζει να απλώνεται σαν ιστός καθώς η Kahlo φυλακίζεται ανάμεσα στην εικόνα και την εμμονή. Αλλά αυτό δεν ήταν το τέλος της αγάπης τους. Ο πίνακας τελείωσε το 1943, που είχαν ήδη ξαναπαντρευτεί.
Frida Kahlo – Η αγαπημένη αγκαλιά του σύμπαντος, της γης (1949)
Η σχέση της Frida και του Diego δεν ήταν μια σύντομη σχέση. Ήταν μια κατάσταση πάθους, αποξένωσης και θυμού. Αλλά μέσα σε όλα αυτά, και οι δυο έβλεπαν την αγάπη τους βαθιά και αισθησιακή. «Η λέξη ταξιδεύει σε ολόκληρο το σύμπαν κι επιστρέφει στα κύτταρά μου που είναι τα αστέρια που στέλνουν το φως τους σε σένα» έγραψε η Kahlo σε ένα από τα πολλά ερωτικά γράμματα της. Αυτό το έργο απογειώνει την πολυπλοκότητα της σχέσης τους και από την οπτική της Kahlo δείχνει την αγάπη στην ολότητα της. Η επαναστατική αυτή ζωγραφιά ή αλλιώς το οικογενειακό δέντρο, η Μητέρα Γη των Αζτέκων κρατά την Kahlo στην αγκαλιά της και η Kahlo τον σύζυγο της Rivera. Η σύνθεση δίνει έμφαση στην ανεξαρτησία της Kahlo, αλλά και την απογοητευτική κατάσταση της που δεν μπορούσε να κάνει παιδί, αντ’ αυτού είναι προορισμένη να φροντίζει έναν σύζυγο που παιδιαρίζει.
Roy Lichtenstein – Φιλί V (1964)
Τα ζευγάρια που έχει ζωγραφίσει ο Ρόυ είναι πάντα πειραγμένα και πάντα σε κοντινά κάδρα. Σε αυτό το έργο βλέπουμε δυο «πιξελιασμένους» εραστές, σφιχταγκαλιασμένους, η γυναίκα όμως είναι δακρυσμένη. Αποχαιρετιούνται ή επανενώνονται; Σε όποια ανάγνωση κι αν τείνει ο θεατής το μόνο σίγουρο είναι ότι ο έρωτας διαγράφεται καθαρά σε κάθε γραμμή και κάθε πίξελ. Αυτοί οι δυο άνθρωποι – ανεξάρτητα την τεχνοτροπία – νιώθουν κάτι δυνατό –κι
αυτό φτάνει σε εμάς καθαρό και ακριβές.
Robert Indiana- Love (1965)
Η λέξη είναι η αγάπη. Η εικόνα της όμως απέχει πολύ από τη λέξη. Αυτό το χαριτωμένο O, πιο πίσω του το L μεταφέρονται στο E παίρνοντας μια μορφή σώματος. Ο ποπ καλλιτέχνης Ρόμπερτ Ιντιάνα δημιούργησε ένα καθαρό και επικεντρωμένο εικονογράφημα με αυτή τη ζωγραφιά που τα γράμματα είναι στο χρώμα της αγάπης πάνω σε ένα πράσινο και μπλε φόντο. Μια εικόνα που έχει χιλιομεταφερθεί και ειδωθεί, ένας δικός μας σύγχρονος Βαλεντίνος. Αγάπη – γιατί τι άλλο έχει σημασία; Αρχικά σχεδιάστηκε για χριστουγεννιάτικη κάρτα του ΜΟΜΑ το 1965. Υιοθετήθηκε άμεσα από τους χίπις της εποχής και ακόμα διατηρεί καμπόσο από εκείνο τον ιδεαλισμό, ίσως λόγω της απλότητας του που επιτυγχάνει την εμβάθυνση, χωρίς να καθοδηγεί ή να αποσπά με διακοσμητικά στοιχεία και λοιπά σχόλια.
Pablo Picasso-Το φιλί (1967)
Ο Πικάσο ζωγραφίζει αυτό τον πίνακα λίγο πριν κλείσει τα 86 του χρόνια, διατυμπανίζοντας τη σημασία που είχε το σεξ στη ζωή του μέχρι τέλους. Στον πίνακα, η σαρκική απόλαυση μέσα από μια έντονη αγκαλιά, σχεδόν ηδονική. Με τη μέθοδο της μονοκοντυλιάς δείχνει με όσο πιο ρεαλιστικό τρόπο μπορεί το σεξουαλικό πάθος και την ένταση των ερωτευμένων σωμάτων. Τα διογκώνει σαν να λέει ότι θα σκάσουν από το πάθος.
Leonor Fini – Οι λουόμενες (1972)
H Fini ήταν ηγετική φιγούρα του Σουρρεαλισμού, περήφανη αμφιφυλόφιλη και έντονη υποστηρίκτρια της πολυγαμικότητας. Αυτές οι πεποιθήσεις τακτικά εμφανίζονταν στις ομιχλώδεις ζωγραφιές της με δυναμικές γυναίκες που απολάμβαναν τη ζωή με κάθε τρόπο. Ενώ ανακηρρύσεται η πρώτη γυναίκα που ζωγράφισε γυμνό ερωτικό ανδρικό σώμα, οι ομοφυλόφιλες γυναίκες ήταν το πιο συχνό της θέμα. Σε αυτό το έργο της, η Fini τις απεικονίζει φροντιστικές με ιδιαίτερα λεπτό τρόπο η μια προς το δέρμα ή το βλέμμα της άλλης.
Helmut Newton- Έρωτας στο γραφείο, Παρίσι, 1976
Πρωτοπόρος και στυλοβάτης του αισθησιασμού και της πρόκλησης στον κόσμο της φωτογραφίας αγαπά το γυμνό όσο λίγοι. Θεωρεί το σεξ ζήτημα ζωής και θανάτου, το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο ενώ παράλληλα τρέφει μεγάλη προτίμηση στις ψηλές, δυναμικές γυναίκες με καμπύλες. Δημιουργεί, για τα μοντέλα του, ένα ασφαλές περιβάλλον
μέσα στο οποίο οι φαντασιώσεις λαμβάνουν χώρα. Οι σχεδόν κινηματογραφικές του συνθέσεις παρέχουν στο θεατή μια αίσθηση υπερρεαλισμού ενισχύοντας τον φετιχισμό που διέπει συχνά τα εργασιακά περιβάλλοντα.
Robert Mapplethorpe-Jim, Sausalito (1977)
Μια φωτογραφία που φιλοξενείται στην Tate του Λονδίνου. Ο καλλιτέχνης έγινε γνωστός για τις σαδομαζοχιστικές φωτογραφίες του, ενώ συνήθιζε να προκαλεί με τα τολμηρά και προκλητικά έργα του. Οι δερμάτινες μπότες, το παντελόνι και η μάσκα – δείγματα τυπικού gay σαδομαζοχισμού. Η σύνθεση με τη χρήση του τριγώνου που δημιουργείται από το σώμα καθώς και με τη χρήση φωτός-σκιάς σαν μια αναφορά στο καλό και το κακό, την κόλαση και τον παράδεισο. Ακόμα κι αν έλειπαν αυτές οι αναφορές, το έργο δε θα έπαυε να είναι δείγμα ενός ιδιαίτερου αισθησιασμού.
Nan Goldin-Ο Rise και η Monty φιλιούνται (1980)
Αυτή η δουλειά «χαιρετίζει» την «Μπαλάντα της Σεξουαλικής Απελευθέρωσης», ένα γοητευτικό καταλυτικό project με
πορτραίτα που τραβήχτηκαν τη δεκαετία του 1970, ’80, ’90. Μαζί, οι 700 και κάτι φωτογράφοι σκιαγραφούν τα ύψη και τα θραυσματικά βάθη της αγάπης και του σεξ όπως βιώθηκαν στη Νέα Υόρκη, στο Βερολίνο και στη Βοστώνη κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Reagan. Εδώ, η Goldin συλλαμβάνει τους φίλους της καθώς εκείνοι φιλιούνται με πάθος, με χέρια μπλεγμένα ο ένας μέσα στα μαλλιά του άλλου. Μια απεικόνιση της διεκδίκησης. Τα κουτάκια της μπύρας στο βάθος μας δίνουν στοιχεία για την ξέφρενη εποχή των ναρκωτικών και του αλκοόλ, κάτι που συχνά αποτυπώνει η Goldin στο φακό της.
Kerry James Marshall – Αργός Χορός (1992-1993)
Οι πίνακες του Μάρσαλ αποτυπώνουν την καθημερινή ζωή των Αφρο-Αμερικανών και αντιστέκονται στο φυλετικό ρατσισμό. Αυτό το έργο δείχνει δυο εραστές που χορεύουν αργά μέσα στο καθιστικό τους, περιτριγυρισμένοι από διακοσμητικά και αντικείμενα που αντανακλούν το παρελθόν τους και το πολιτισμικό τους υπόβαθρο. Ο Μάρσαλ αποτυπώνει μια παγκόσμια εμπειρία, μια τρυφερή, ρομαντική στιγμή και την απόδειξη ότι μια σχέση είναι έτοιμη να περάσει στο επόμενο επίπεδο.
Τracey Εmin – Αυτοί που υποφέρουν από αγάπη (2009)
Η ιδιαίτερη φιγούρα της βρετανικής τέχνης, Tracey Emin αποτιμά έναν «βρώμικο φόρο τιμής» στον Έγκον Σίλε με αυτό το έργο της. Στρεβλές γραμμές συνθέτουν ορισμένα σχέδια που αναπαριστούν μια γυναίκα ν’ αυνανίζεται. Έπειτα συρράπτονται και δημιουργούν μια σειρά εικόνων που εναλλάσονται συνεχώς και δημιουργούν την αίσθηση μιας αλλόκοτης κίνησης. Ένα έργο που καταφέρνει να είναι ποιητικό με την έννοια της μοναξιάς και της έξαψης να το συντροφεύουν.
Nicole Eisenman – Άτσαλο φιλί στο μπαρ (2011)
Όλοι έχουμε βρεθεί εκεί – ένα άτσαλο, μεθυσμένο φιλί καθώς το μπαρμαν ανακοινώνει το χρόνο που μένει μέχρι το κλείσιμο. Η Eisenman μας εισάγει στη σκηνή άμεσα και με χιούμορ. Αυτό το ανδρόγυνο ζευγάρι, που στις φλέβες του κυκλοφορεί μπύρα και τα κεφάλια τους υποστηρίζονται από το τραπέζι, είναι μακάρια ευτυχισμένο γιατί δε γνωρίζει πόση πικρία και μελαγχολία το περιβάλλει. Με αυτό τον τρόπο, η καλλιτέχνης μοιάζει να υπονοεί πως στην κατάσταση του έρωτα υπάρχει ομορφιά ακόμα και στο πρόβλημα, υπάρχει η ευκολία να χαθούμε εύκολα μέσα σε αυτό το συναίσθημα.
Zanele Muholi-LiTer II (2012)
H Zanele Muholi, μια από τις επιδραστικότερες φωτογράφους της Νότιας Αφρικής είναι κυρίως γνωστή για τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες της που απεικονίζουν τη ζωή Αφρικανών λεσβιών σήμερα. Η δουλειά της λειτουργεί αφενός ως ακτιβιστικό μέσο κατά της ομοφοβίας όσο και ως εγκώμιο της ελευθερίας της επιλογής μιας ομάδας ανθρώπων που συνήθως περιθωριοποιείται. Το 2012, έπεσε θύμα ληστείας και βανδαλισμού στο διαμέρισμα της στο Muholi του Cape Town όπου και καταστράφηκε μεγάλο μέρος του αρχείου της. Το συγκεκριμένο έργο διασώθηκε και θεωρήθηκε θρίαμβος της αγάπης έναντι σε κάθε προσπάθεια καταστολής.
ΠΗΓΕΣ
celebritycruises.co.uk, artsy.net, HuffPost Greece, in.gr, theguardian.com