Στην παγκόσμια σκηνή της τέχνης, η φιγούρα της μητέρας και η έννοια της μητρότητας έχουν απασχολήσει αμέτρητους καλλιτέχνες σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας. Από την αρχαιότητα έως και σήμερα, η μητέρα έχει απεικονιστεί με πλήθος μορφών και συμβολισμών, αντικατοπτρίζοντας τις κοινωνικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές αντιλήψεις κάθε εποχής.

Εμείς σκεφτήκαμε να σας συστήσουμε έργα από τη δική μας συλλογή και από αγαπημένους συνεργάτες μας εικαστικούς, φέρνοντας έτσι λίγο πιο κοντά στους σύγχρονους έλληνες δημιουργούς που, όπως ήταν φυσικό, ύμνησαν κι εκείνοι με το δικό τους τρόπο την ΜΗΤΕΡΑ.

#1 ΣΕΛΙΜΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ «Protected»

Ακρυλικό σε καμβά

Ο Βασίλης Σελιμάς μέσα από την πολύ σύγχρονη ματιά του ορίζει ίσως μια από τις σπουδαιότερες αξίες της γονεϊκότητας. Την προστασία του παιδιού από τον ενήλικα φροντιστή του. Στο παρόν έργο, μια μητέρα αγκαλιάζει τη θλίψη και μπαίνει μπροστά από το πληγωμένο παιδί της. Τη δέχεται και σχεδόν περιμένει να πιάσει το παιδί κάτω από την ασφάλεια που του παρέχει, τη δική του χαρά, τη χαρά που εκείνο θα επιλέξει όσο εκείνη το προστατεύει. Μια «μητρότητα» που δεν κάνει διακρίσεις, στέκει εκεί καρτερικά, προστατευτικά πάντα προς το παιδί και αφήνοντας το ελεύθερο να νιώσει τα συναισθήματά του και να βρει το χώρο και το χρόνο που χρειάζεται για να τα εκφράσει και να τους επιτρέψει να το κατακλύσουν. Ακριβώς όπως κάνουν τα πολλά μπαλόνια όταν πετάνε γύρω μας, κανένα δεν ξέρουμε ποιο μας συναρπάζει περισσότερο και η μαμά μας θα μας έδινε όλο το χρόνο να απολαύσουμε τη στιγμή και να διαλέξουμε αυτό που μας εκφράζει περισσότερο.

 

 

 

#2 ΛΑΒΔΑΣ ΚΩΣΤΑΣ «The Applause»

Λάδι σε καμβά

Η μητρική φιγούρα στο πρώτο πλάνο της ελαιογραφίας του Κώστα Λάβδα, μας φέρνει στο νου, όταν την κοιτάζουμε τις μυθικές κακές μάγισσες του παραμυθιού. Το ειρωνικό χειροκρότημα του κυρίου στο δεύτερο πλάνο σε συνδυασμό με την θλιμμένη φυσιογνωμία του μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στο να ονοματίσουμε αυτή τη γυναίκα μια κυριαρχική μητέρα.

Στα χέρια της βρίσκεται το μήλο, ίσως εκείνο του παραδείσου που η Εύα δάγκωσε και κατά τον χριστιανισμό μπήκε στον κόσμο των πειρασμών και του κακού. Η μητέρα αυτή παρουσιάζεται μυώδης, σαν μια δύναμη να μην υπάρχει μόνο στο μυαλό της αλλά και στο σώμα της. Καθισμένη αρχοντικά και σχεδόν θυμωμένη μοιάζει να μαλώνει κάποιον, να κάνει κήρυγμα ή να μην είναι ευχαριστημένη ούτε με το χειροκρότημα ούτε με τα μπαλόνια που αγνοεί ούτε καν με την ίδια γιορτή της οποίας μοιάζει να είναι η επίτιμη καλεσμένη. Η μητρότητα δεν είναι πάντα γλυκιά και προστατευτική, είναι και επικριτική και πικρή και γεμάτη θυμούς και προσδοκίες που πληγώνουν τα παιδιά και ενίοτε τα φυλακίζουν στη μοναξιά, μιας και δεν έχουν πάρει υγιή αγάπη και στοργή. Ο κόσμος για αυτά μοιάζει μια πληγή ανοιχτή και το ρήγμα έχει έρθει από την πρώτη αγαπημένη την μητέρα.

 

 

#3 ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΑΝΤΖΑΡΑΣ «Τέκμησσα Ευρυσάκης Αίαντας»

Μονοτυπία από την παραστάση “Αίας” που παρουσιάστηκε στην έκθεση “Αίας” – Τα έργα από την παράσταση

Ο Απόστολος Χαντζαράς που κατά κάποιον τρόπο συμπρωταγωνίστησε στην παράσταση «Αίας» ζωγραφίζοντας ζωντανά πάνω στη σκηνή την ώρα της παράστασης μονοτυπίες από τα πρόσωπα του κειμένου. Η μητέρα Τέκμησσα, ο γιός της Ευρυσάκης και ο πατέρας του Αίαντας δε θα μπορούσαν να λείπουν από αυτές τις απεικονίσεις.

Η Τέκμησσα απάχθηκε από τον Αίαντα κατά τον Τρωικό Πόλεμο και μαζί του απέκτησε ένα γιο, τον Ευρυσάκη, που βασίλευσε αργότερα στη Σαλαμίνα της Κύπρου, όπου είχε εκδιωχθεί από τον παππού του Τελαμώνα, και πήρε την εξουσία σε όλη την Κύπρο.

 

 

 

#4 ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ «Μητρότητα»

Ορείχαλκος

Ο γλύπτης Γιώργος Γεωργιάδης σε δύο απόπειρες της μητρικής θαλπωρής. Σε δυο αρκετά διαφορετικές προσεγγίσεις που όμως έχουν ως κοινό τη δύναμη του παιδιού πάνω στη μητέρα.

Στην πρώτη ένας άγγελος, ο άγγελος της, ανεβασμένος στους ώμους της παίζει με τα αφτιά, τα μαλλιά, το κεφάλι της. Εκείνη μοιάζει να του μιλά ενώ στο χέρι της κρατά ένα μήλο ή ένα τόπι. Ανέμελη με τα πόδια της σταυρωμένα απολαμβάνει το παιδί της και τα καμώματά του. Στη δεύτερη, μια πιο λιτή προσέγγιση των σωμάτων, τα πρόσωπα ανύπαρκτα, μια το συναίσθημα τόσο γνωστό και τόσο ευανάγνωστο. Ένα παιδί κρέμεται από το λαιμό της μητέρας του παίζοντας μαζί της, τραβώντας τη και παρασύροντας τη σε μια στιγμή τρυφερότητας και παιχνιδιού. Το σώμα της μια καμπύλη με τάση όλος της ο σκελετός να βολέψει, αγκαλιάσει το παιδικό σώμα. Και οι δυο αυτές εκδοχές πλημμυρίζουν από τρυφερότητα και στοργή, είναι ίσως από τις πιο ονειρικές αποτυπώσεις της μητρότητας.

#5 ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΝΤΩΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ «Mom is sleeping»

Ακρυλικό σε καμβά

Η μητέρα στον πίνακα του Χρήστου Αντωναρόπουλου έχει αποκοιμηθεί καθιστή. Το πρώτο που διαβάσουμε είναι μια προστακτική που μας ζητάει να κάνουμε ησυχία “shhhhh”. Σκέφτομαι «αν κοιμόταν κάποιος άλλος ενήλικας ή ένας έφηβος θα μας ζητούσε και πάλι ο ζωγράφος να κάνουμε ησυχία; Σίγουρα θα μας το ζητούσε αν αντί για τη μητέρα βλέπαμε ένα βρέφος». Φοράει ένα κόκκινο φόρεμα, τα χέρια της είναι διπλωμένα κάτω από το στήθος της και πάνω στην κοιλιά της. Σημεία ενός γυναικείου σώματος που παραπέμπουν απόλυτα στη μητρότητα. Το κόκκινο χρώμα, καθόλου τυχαία επιλογή νιώθω. Ίσως είναι ένα επίσημο φόρεμα, για κάποια γιορτή, ίσως είναι μια έμμεση αναφορά στο αίμα, κάποια γράμματα είναι γραμμένα με κόκκινο κι αυτά. Κάτι το έντονο ή κάτι το σπουδαίο. Τον ύπνο της μητέρας, εκείνης της γυναίκας που μέσα από αίμα και πόνους μας έφερε στη ζωή τον σεβόμαστε διπλά.

Η μητέρα είναι η σκληρά εργαζόμενη πρώτη κοπέλα της καρδιάς μας. Εκείνη που μας κράτησε το χέρι όταν αρρωστήσαμε, όταν νιώσαμε αδύναμοι, για αυτό το πρόσωπο θρέφουμε σεβασμό για αυτό ο ζωγράφος μας ζητά να κάνουμε ησυχία. Αν το φόρεμα δεν είναι επίσημο, τότε είναι καλοκαίρι, τα γυμνά της χέρια μας δείχνουν πως παίρνει μια γρήγορη σιέστα μέχρι να επιστρέψει στα μητρικά της καθήκοντα. Σίγουρα πάντως είναι ένα έργο που κοντά του μιλάμε ψιθυριστά αναμεταξύ μας.

 

#6 ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ «Μητρότητα»

Έργο του 2012, μάρμαρο σε διαστάσεις 110 × 25 × 45 cm

Η μητέρα φοράει έναν μανδύα. Μητέρα και παιδί καλύπτονται από το μανδύα, από την κορυφή έως τα νύχια, σε κάποια σημείο τα σώματα γίνονται ένα σώμα, τα δυο κεφάλια ακουμπάνε που σχεδόν γίνονται ένα κεφάλι, η αγκαλιά είναι σφιχτή. Το παιδί είναι μέρος της μητέρας, η μητέρα θα γίνεται πάντα μέρος του παιδιού, θα είναι πάντα στο πλευρό του.

Η έννοια της προστασίας και της ασφάλειας που προσφέρει η μητρική αγκαλιά ακόμα μια φορά συγκινεί έναν καλλιτέχνη. Το χέρι που τείνει το παιδί στη μητέρα σαν κάτι να ζητά με τη βεβαιότητα πως η μητέρα είναι πάντα εκεί για να το δίνει κι εκείνο θα το ζητά πάντα με την ίδια χαρά και ανυπομονησία και την ίδια σιγουριά πως θα το πάρει.

«Μαμά θα με κάνεις μια αγκαλιά;»

 

 

 

 

 

 

 

Ολοκληρώνοντας, μια μόνο πρόταση, σας ευχαριστούμε μαμάδες για όλα όσα προσφέρετε, για το ένστικτο σας, για τις αγκαλιές σας, για τις πικρές αλήθειες σας και για το ότι υπάρχετε ή υπήρξατε στις ζωές μας!

Χρόνια σας πολλά!