Αναδημοσίευση από εφημερίδα Liberal
Συνέντευξη: Κυριάκος Τσιφλάκος

Από τους πιο αθόρυβους, αλλά εξαιρετικά μεθοδικούς συλλέκτες έργων της σύγχρονης ελληνικής τέχνης είναι ο Κυριάκος Τσιφλάκος. Τον παλιό καλό καιρό των εγκαινίων σε γεγονότα που συγκέντρωναν την εικαστική κοινότητα, πάντοτε μου έκανε εντύπωση η σεμνή και διακριτική παρουσία του. Παρά το γεγονός ότι κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο «διάβασμα» του συλλέκτη, εκείνο που τον ξεχώριζε στις πολύβουες βραδιές, ήταν το «κοίταγμα» που είχε, μια περιπλάνηση «κατά μόνας» μπροστά στο ίδιο το έργο τέχνης.

Με λαμπρές εγκύκλιες σπουδές (απόφοιτος του Μετσοβίου, συνέχισε μεταπτυχιακά στην επιχειρησιακή έρευνα και την πληροφορική, αρχικά στο Πανεπιστήμιο του Cranfield και στη συνέχεια, παίρνοντας διδακτορικό στο Imperial), ο Τσιφλάκος έχει μια εξίσου ζηλευτή επαγγελματική πορεία στο χώρο των συμβουλευτικών υπηρεσιών διαχείρισης κινδύνων και των ασφαλειών από το 1995 έως το 2010 ως στέλεχος πολυεθνικής εταιρίας και από το 2010 μέχρι σήμερα ως ελεύθερος επαγγελματίας. Τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια ασχολείται συστηματικά με τη μελέτη και τη συλλογή έργων, εστιάζοντας στην περίοδο από το 1960 και μετά.

«Η γενιά του ’60 προσφέρει ακόμα σε έναν συλλέκτη τη δυνατότητα να αποκτήσει κορυφαία έργα των πιο σημαντικών δημιουργών της γενιάς αυτής και μάλιστα σε σχετικά καλές τιμές» εξηγεί στο Liberal Markets ο Τσιφλάκος που βλέπει τη συλλογή «σαν ένα ζωντανό οργανισμό που μεταλλάσσεται και εξελίσσεται». Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ξετυλίγει την «στρατηγική» του και μοιράζεται πολύτιμες συμβουλές με ένα νέο συλλέκτη.

Συνέντευξη στον Γιώργο Μυλωνά

Γιάννης Γαΐτης, “Χωρίς τίτλο”, 1957, λάδι σε μουσαμά, 92 x 65 εκ.

– Πότε μπήκε η τέχνη στη ζωή σας;

Με την ευρύτερη έννοια της εκτίμησης του “ωραίου” και της αισθητικής απόλαυσης που μπορεί να εισπράττει ένας άνθρωπος μέσα από την αλληλεπίδρασή του με τη μουσική, τον κινηματογράφο, το θέατρο, τις εικαστικές τέχνες, τα βιβλία και γενικά με κάθε μορφή τέχνης, η τέχνη ήταν πάντοτε παρούσα στη ζωή μου. Όπως θέλω να πιστεύω, η τέχνη είναι, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, παρούσα στη ζωή του κάθε ανθρώπου. Όμως με την έννοια της συστηματικής ενασχόλησης με την τέχνη και ειδικότερα με τις εικαστικές τέχνες (εκτός από τη ζωγραφική, αναφέρει και την γλυπτική και τη φωτογραφία), η τέχνη μπήκε στη ζωή μου στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Είχα ήδη ολοκληρώσει τις σπουδές μου σε αντικείμενα μη σχετικά με την τέχνη και είχα αρχίσει να εργάζομαι ως σύμβουλος επιχειρήσεων. Έτσι η ενασχόλησή μου με το χώρο των εικαστικών τεχνών ξεκίνησε ως μια παράλληλη ενασχόληση, ως ένα “χόμπι” θα μπορούσα να πω, που στη συνέχεια εξελίχθηκε σταδιακά και παράλληλα με την καλλιέργεια του “ματιού” και τον εμπλουτισμό των γνώσεων και της εμπειρίας μου επάνω στο συγκεκριμένο αντικείμενο.

Διαμαντής Διαμαντόπουλος, “Φαντάρος ξαπλωμένος”, 1955, μολύβι σε χαρτί, 34 x 46,5 εκ.

– Το πρώτο έργο που σας εντυπωσίασε ποιο ήταν;

Δυστυχώς δεν μπορώ να το θυμηθώ, αν και κατά τις επισκέψεις μου σε μουσεία και εκθέσεις όταν ήμουν ακόμα παιδί, ήταν πολλά αυτά που με είχαν εντυπωσιάσει. Αυτό που με βεβαιότητα θυμάμαι είναι το πρώτο έργο που αγόρασα! Ήταν ένα έργο ζωγραφικής του Δημήτρη Τηνιακού (1920-1997) και το αγόρασα το 1995 από μια γκαλερί στον Πειραιά.

Μάκης Θεοφυλακτόπουλος, “Φιγούρα στο ύπαιθρο”, 1981, λάδι σε μουσαμά, 175 x 120 εκ.

– Η δημιουργία συλλογής ήταν αποτέλεσμα συνειδητής απόφασης ή κάτι που προέκυψε από μόνο του στην πορεία;

Απ’ όσους συλλέκτες γνωρίζω, είναι ελάχιστες εκείνες οι περιπτώσεις συλλεκτών που ξεκινούν να αγοράζουν έργα έχοντας εξ αρχής θέσει ως στόχο τη δημιουργία μιας συλλογής. Οι πρώτες αγορές έργων συνήθως γίνονται για λόγους διακόσμησης μιας νέας κατοικίας ή ενός επαγγελματικού χώρου. Αυτό συνέβη και στη δική μου περίπτωση. Σε ό,τι με αφορά, η συνειδητοποίηση πως έχει ξεκινήσει η δημιουργία μιας συλλογής έρχεται 7 με 8 χρόνια μετά από την πρώτη παρορμητική αγορά έργου στην οποία αναφέρθηκα. Δηλαδή εκεί γύρω στο 2002 με 2003 και ενώ οι τοίχοι μου έχουν “κορεσθεί” από έργα, αρχίζω να συνειδητοποιώ ότι μια βαθύτερη ανάγκη με ωθεί να εξακολουθώ να βλέπω και να αποκτώ νέα έργα. Παράλληλα έχει ξεκινήσει η διαδικασία δημιουργίας αρχείου (φωτογράφηση και καταγραφή των έργων, δημιουργία παράλληλης συλλογής από καταλόγους εκθέσεων, μονογραφίες καλλιτεχνών και άλλες σχετικές με την τέχνη εκδόσεις).

Βλάσης Κανιάρης, “Δεσμά”, 1957, λάδι σε μουσαμά, 79 x 89 εκ.

– H συλλογή σας απαρτίζεται σε μεγάλο βαθμό από ζωγράφους της γενιάς του ’60. Τι είναι αυτό που σας τραβά εκεί;

Η απόφαση να ασχοληθώ πιο συστηματικά με τους καλλιτέχνες της γενιάς του ’60 (σημ. αφορά τους καλλιτέχνες των οποίων η εικαστική παραγωγή γνώρισε την ακμή της εκεί γύρω στη δεκαετία του ’60, άρα οι περισσότεροι από αυτούς είχαν γεννηθεί 3 με 4 δεκαετίες νωρίτερα), είχε να κάνει τόσο με τις αισθητικές προτιμήσεις μου όσο και με θεωρητικούς αλλά και πρακτικούς λόγους. Η εν λόγω γενιά έχει χαρακτηρισθεί ως η γενιά της “πρωτοπορίας” και της “εξωστρέφειας”, σε αντιδιαστολή με την “ελληνικότητα” και τον “ακαδημαϊσμό” που χαρακτήριζαν τις προηγούμενες γενιές των Ελλήνων καλλιτεχνών. Οι κύριοι εκπρόσωποι της γενιάς αυτής έζησαν και δημιούργησαν για μεγάλα διαστήματα της ζωής τους εκτός Ελλάδας, οι περισσότεροι σε σημαντικές μητροπόλεις της τέχνης όπως το Παρίσι, η Ρώμη, το Βερολίνο και αλλού, ως εκ τούτου συνέβαλαν στη διεθνοποίηση της ελληνικής τέχνης και της αγοράς της. Έτσι, ο εντοπισμός και η αναζήτηση των έργων με σκοπό αυτά να ενταχθούν σε μία συλλογή αποκτά ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν αυτά βρίσκονται διάσπαρτα σε πολλές χώρες (αρκετά έργα της συλλογής έχουν αποκτηθεί από συλλογές και δημοπρασίες στη Γαλλία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Η.Π.Α. και σε άλλες χώρες).