Γιατί να αγοράσετε ένα έργο τέχνης αντί να το κάνετε μόνοι σας;

Γιατί κάποιος να αγοράσει ένα έργο τέχνης όταν θα μπορούσε να το κάνει μόνος του; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει ένας ανώνυμος χρήστης στην Quora*, η οποία είναι βασικά μια ιστοσελίδα γεμάτη με τις ερωτήσεις που ρωτάς τον εαυτό σου στο ντους και στη συνέχεια τις ξεχνάς. Αρχικά, δεν ήξερα πόσο σοβαρά να πάρω αυτή την ερώτηση, καθώς νομίζω ότι η απάντηση είναι πολύ απλή. Είναι σαν να λες γιατί κάποιος να αγοράσει ένα βιβλίο αντί να γράψει ένα δικό του.

Αλλά η σύγκριση δεν είναι εντελώς δίκαιη, φυσικά. Η πραγματική διαδικασία γραφής και ο τρόπος με τον οποίο τα βιβλία παράγονται και πωλούνται μαζικά είναι διαφορετικός από
αυτόν της δημιουργίας της τέχνης. Αν εξετάσουμε λίγο το θέμα, διαπιστώνουμε ότι οι άνθρωποι έχουν μελετήσει κάποιες πτυχές της τέχνης που ίσως μπορούν να δώσουν μια πιο
καθαρή εικόνα στο θέμα αυτό.

 

Δεν είσαι ο Πικάσο

Για αρχή, ένας λόγος που οι άνθρωποι αγοράζουν έργα τέχνης αντί να τα δημιουργούν, είναι οικονομικός. Η τέχνη από έναν μεγάλο ζωγράφο αντιμετωπίζεται από μερικούς ως μια επένδυση και φυσικά, αναμένεται να ανέβει η αξία του με την πάροδο του χρόνου. Αν το κέρδος είναι ο στόχος σας, είναι αμφίβολο πως το δικό σας πορτρέτο του κατοικίδιου σκύλου σας, θα βρει πολλούς αγοραστές στο μπλοκ δημοπρασιών. Ένας άλλος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι ξοδεύουν χρήματα στο έργο ενός διάσημου καλλιτέχνη είναι για επίδειξη. Θέλουν
να δείξουν πως μπορούν να κατέχουν ένα Rothko ύψους 2 εκατομμυρίων δολαρίων σε ένα soirées όπου υποθέτω ότι όλοι φορούν ένα μονόκλ.

Όταν θέλουμε να απαντήσουμε την ερώτηση αυτή όμως χωρίς να αναφερθούμε σε αριθμούς και χρήματα, προκύπτουν πιο περίπλοκοι και εφήμεροι λόγοι που θέλουν οι άνθρωποι να κατέχουν ένα έργο τέχνης από έναν ιστορικά σπουδαίο καλλιτέχνη και όχι από τη χίπισσά θεία τους την Κλέμεντιν ή να δημιουργήσουν οι ίδιοι έναν. Οι άνθρωποι αγαπούν να αισθάνονται κοντά στην ιστορία. Υπάρχει κάτι απίστευτα ξεχωριστό στην ύπαρξη ενός αντικειμένου ηλικίας εκατοντάδων ετών. Ενσωματώνει σπλαχνικά το παρελθόν. Αλλιώς θα έπρεπε να διαβάσουμε τις στατικές σελίδες πολλών βιβλίων για να το νιώσουμε αυτό. Όταν πρόκειται για την τέχνη, οι λάτρεις των μουσείων και συλλέκτες – θέλουν να κοιτάξουν “ένα κομμάτι του πνεύματος του Πικάσο, ένα κομμάτι της ψυχής του“, λέει η Ellen Winner, καθηγήτρια και ερευνήτρια στο Arts and Mind Lab του Boston College. Κοιτάζοντας ένα έργο τέχνης, θέλουμε να σκεφτούμε, αχ, “αυτό είναι πραγματικά ένα έργο του Πικάσο που κάθεται εδώ, το άγγιξε αυτό.”

 

Δεν μπορείτε να δημιουργήσετε κάτι τέτοιο

Αλλά ο πιο απλός λόγος είναι και ο καλύτερος: οι άνθρωποι αγοράζουν έργα τέχνης αντί να δημιουργούν τα δικά τους επειδή οι περισσότεροι πολύ απλά δεν μπορούν. Και όπως επισημαίνει η Winner, οι άνθρωποι επιλέγουν τα διάσημα έργα τέχνης, επειδή “πραγματικά αγαπούν την τέχνη και συνειδητοποιούν ότι δεν είναι σε θέση να φτιάξουν κάτι τόσο όμορφο και τέλειο“. Αυτή η διαπίστωση είναι πολύ ξεκάθαρη για τους περισσότερους από εμάς όταν ερχόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο με τον Πικάσο και τα έργα του. Αλλά σίγουρα ακόμα και τα παιδιά μας θα μπορούσαν να κάνουν ένα αρκετά καλό Cy Twombly; Αυτό είναι απλά μουντζούρες σωστά; Η Winner έκανε μια έρευνα πάνω σε αυτό. Σε μια μελέτη του 2011, η Winner και οι συνεργάτες της στο Boston College εξέτασαν τη δυνατότητα των ανθρώπων να ξεχωρίσουν αφηρημένη τέχνη ζωγραφισμένη από εξπρεσιονιστές όπως ο Hans Hofmann και Willem de Kooning, από παιδιά αλλά και από ζώα. Η μελέτη έδειξε ότι όταν οι πίνακες τοποθετήθηκαν ο ένας δίπλα στον άλλον και οι άνθρωποι έπρεπε να δηλώσουν ποιο τους αρέσει περισσότερο ή ποιο είναι από τους καλλιτέχνες, σε αντίθεση με αυτά των παιδιών ή των ζώων, “δεν μπορούν να είναι 100% σίγουροι, τις περισσότερες φορές τους βοήθεια η τύχη.”, λέει.

Ακόμα και αν θα μπορούσατε

Ο Ken Perenyi, ένας αυτό-περιγραφόμενος master πλαστογράφος, είναι αρκετά καλός για να κάνει τέλεια αντίγραφα των Old Masters και άλλων ειδών πιο στιβαρά, εικονικά και φαινομενικά δύσκολα από το AbEx. Υπάρχει μια αγορά για αυτά τα έργα, τα οποία πουλάει δηλώνοντας ανοιχτά πως είναι πλαστά. Αν είστε σε αυτό το επίπεδο δεξιοτήτων, αντιγράφοντας ένα έργο τέχνης με το στυλ ενός διάσημου καλλιτέχνη, μπορεί να είναι πιο ικανοποιητικό από την αγορά του. Ο Perenyi βρήκε σίγουρα μια αίσθηση ευτυχίας μέσα από τα έργα του. “Σε όλη μου τη ζωή ήθελα να δημιουργήσω όμορφους πίνακες όπως αυτούς που έβλεπα όταν ήμουν νέος στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη“, μου λέει. “Γνωρίζω τώρα ότι μπορώ να είμαι ίσος και – μερικοί λένε – να υπερβώ το ταλέντο αυτών που μιμούμαι. Για μένα είναι μεγάλη ικανοποίηση, είναι μια μεγάλη πρόκληση.” Εκείνοι που κοιτάζουν εν γνώσει μια απομίμηση από τον Perenyi μπορεί να είναι λιγότερο ικανοποιημένοι, και όχι απαραίτητα επειδή η ίδια η ζωγραφική είναι χειρότερη από το πρωτότυπο. Η Winner και το εργαστήριό της έχουν μελετήσει πλαστά έργα τέχνης και έχουν μια ερευνά σχετικά με το θέμα το οποίο εκκρεμεί ακόμα δημοσίευσης. Τα αποτελέσματα δίνουν βάρος σε αυτό που πολλοί από εμάς απλά αισθάνονται: Δεν μας αρέσει να γνωρίζουμε ότι κοιτάζουμε ένα ψεύτικο. Θα μπορούσε να είναι επειδή πιστεύουμε ότι οι απομιμήσεις είναι ανήθικες ή γιατί δεν πρόκειται να μας προσφέρουν εκατομμύρια κέρδη. Αλλά η έρευνα δείχνει ότι η απάντηση έγκειται στις “μαγικές πεποιθήσεις μας για τον καλλιτέχνη“, δήλωσε η Winner. Όταν σε μια ομάδα ανθρώπων έδειξαν δύο φωτογραφίες και τους είπαν ότι η μια είναι τυπωμένη από τον καλλιτέχνη και η άλλη είναι επικυρωμένη εκτύπωση από έναν βοηθό, οι άνθρωποι έτειναν να προτιμούν την εκτύπωση του καλλιτέχνη.

Αλλά δεν πρέπει να σταματήσετε να ζωγραφίζετε

Ακόμα κι αν δεν μπορείτε να φτάσετε τον τέλειο Picasso, υπάρχουν αρκετά στοιχεία που δείχνουν ότι η ζωγραφική θα σας κάνει πιο ευτυχισμένους. Η Jen Drake, καθηγήτρια στο κολέγιο του Μπρούκλιν, διαπίστωσε ότι η ζωγραφική μπορεί να είναι ένας ισχυρός ρυθμιστής της διάθεσης σας. Σε μια σειρά από μελέτες, η Drake πήρε ενήλικες και παιδιά κυρίως και τους έκανε να αισθάνονται λυπημένοι πριν τους χωρίσει σε δύο ομάδες. Ζήτησε από μια ομάδα να εκφράσει τα συναισθήματά της ζωγραφίζοντας και την άλλη ομάδα να δώσει έμφαση σε ουδέτερα αντικείμενα και εξωτερικά στοιχεία. Μετά από 10 με 15 λεπτά, τους ρώτησε πώς αισθανόταν. Σε πολλαπλές μελέτες που ασχολούνται τόσο με τα παιδιά όσο και με τους ενήλικες, “διαπιστώσαμε ότι όταν χρησιμοποιούμε τη ζωγραφική ως έναν τρόπο να αποσπάσουμε την προσοχή, ως ένα τρόπο να απομακρυνθούμε από αυτό που μας διαταράσσει, αισθανόμαστε καλύτερα. Περισσότερο από όταν το χρησιμοποιούμε ως μορφή έκφρασης“, λέει η Drake. Επιπλέον, “δεν χρειάζεται να είναι ταλαντούχος κανείς στην ζωγραφική για να αποκομίσει τα οφέλη της-είναι κάτι που μπορεί κανείς να κάνει”, προσθέτει.

Γιατί κάποιος να αγοράσει ένα έργο τέχνης όταν θα μπορούσε να το κάνει μόνος του; Τελικά, δεν υπάρχει απάντηση και η αντιμετώπιση αυτού ως καθαρά πρακτικού ζητήματος είναι προφανώς περιορισμένη. Για να δημιουργήσετε τέχνη, δεν χρειάζεστε την έγκριση ή την επικύρωση από κανέναν, τουλάχιστον από μένα ή από οποιονδήποτε άλλο θεατή. Δεν
χρειάζεται να εξυπηρετήσει ένα απτό όφελος, μπορείτε να το κάνετε μόνο αν θέλετε – ή να το αφήσετε στα χέρια των σπουδαίων. Λέγοντας όμως αυτά, δημιουργείται και το εξής ερώτημα: Γιατί κάποιος να αγοράσει ένα έργο τέχνης ενός καλλιτέχνη όταν θα μπορούσε απλώς να έχει έναν ελέφαντα να του φτιάξει έναν;

* Το Quora είναι ένας ιστότοπος ερωτήσεων και απαντήσεων όπου οι ερωτήσεις απαντώνται, επεξεργάζονται και οργανώνονται από την κοινότητα χρηστών του.

ARTSY EDITORIAL
ΑΠΟ ΤΟΝ ISAAC KAPLAN

Πρωτότυπο Άρθρο στο link εδώ

Πηγή Εικόνας άρθρου: artistsmakingart.tumblr.com

Πηγή Πρώτης Εικόνας: Pinterest roseborn.com

Πηγή Δεύτερης Εικόνας: mnm.com